Lawinowe ABC: jak uniknąć terenowych pułapek
Sonda, łopata czy detektor to nie wszystko. W zimie, w terenie zagrożonym lawinami, sprzęt trzeba mieć, ale nawet ten najlepszy i najdroższy to nie wszystko - trzeba umieć się nim posługiwać, a także umieć unikać terenowych pułapek. I dziś właśnie o tym słów kilka.
Pułapki terenowe? Do zimy coraz bliżej, więc krótka przypominajka, co może na nas czyhać zimą w górach, zwłaszcza że całkiem niedawno Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe ogłosiło po raz pierwszy tym sezonie I stopień zagrożenia lawinowego, a po słowackiej stronie Tatr pojawiła się już “dwójka”.
Jeśli kawa zaparzona, poświęć kilka minut i sprawdź, czy znasz wszystkie górskie formacje terenowe, które zimą mogą zamienić się w prawdziwe pułapki.
Pułapki terenowe - znasz je wszystkie?
1. Obniżenia terenu, przełęcze
Zazwyczaj mogą powodować wzrost prędkości wiatru w okolicy oraz gromadzenie się większych ilości śniegu po stronie zawietrznej. Nawiany śnieg zdecydowanie zwiększa ryzyko zejścia lawiny. Uważaj na krawędziach.
2. Grzbiety, granie
Na graniach górskich bardzo często możemy zaobserwować nawisy śnieżne. Nagromadzony przez wiatr śnieg "przykleja" się do krawędzi grani i tylko czeka, żeby na niego nadepnąć... Najwięcej śniegu gromadzi się na stronie zawietrznej, dlatego idąc granią uważnie obserwujmy teren oraz unikajmy poruszania się blisko krawędzi.
3. Żleby
Żleby to formacje szczególnie narażone na zejście lawiny. Wynika to z tego, że stok góry zazwyczaj poprzecinany jest opadającymi w dół wypukłymi grzbietami, grzędami i żlebami, czyli zagłębieniami terenu (mówiąc obrazowo: wąwozami) między nimi, w których gromadzi się zwiewany z grzbietów śnieg. Żleby są niebezpieczne również z tego powodu, że w razie zejścia lawiny ograniczają jej tor do wąskiej przestrzeni, stąd istnieje ryzyko dużo głębszych zasypań niż na otwartej przestrzeni. Szczególnie niebezpieczne są “boki” żlebów, gdzie nastromienie jest największe, dlatego jeśi już musimy iść żlebem, a nie grzędą, idźmy jego środkiem.
4. Muldy, rowy, wklęsłości u podstawy stoku
Płaskie, czy lekko zagłębione fragmenty na końcu stromych stoków to niepozorne, ale bardzo niebezpieczne pułapki, dlatego po szczęśliwym zjeździe zawsze staraj się dojechać w miejsce wybrzuszone, nie zatrzymywać się w rowach czy innych zagłębieniach. To samo dotyczy podejścia - mogłoby się wydawać, że idąc po płaskim jesteśmy bezpieczni, ale pamiętajmy, że stok nad nami może "wyjechać" samoczynnie lub zostać podcięty przez turystę u góry.
5. Gładkie strome zbocza
Lawiny "lubią" rozmach, dlatego często występują na dużych i stromych zboczach o jednorodnej rzeźbie. Często takie strome stoki wypłaszczają się blisko szczytu i właśnie tam mogą powstawać niebezpieczne naprężenia pokrywy śnieżnej (naprężenia rozciągające), podobnie u podstawy ściany na wypłaszczeniu czy wklęsłości (naprężenia ściskające), dlatego planując podejście czy zjazd takim stokiem, koniecznie przeanalizuj aktualny stopień zagrożenia, nachylenie terenu oraz szereg innych czynników, które możesz poznać na kursie lawinowym.
6. Urzeźbione i poprzecinane skałami stoki
Urozmaicony teren pięknie wygląda na zdjęciach i aż się prosi, aby go kreatywnie wykorzystać. Musimy jednak pamiętać, że taki niejednorodny teren, nawet jeśli nie jest bardzo nastromiony, to z pewnością posiada fragmenty dużo bardziej nastromione, tereny z naprężeniami, kumulacją śniegu, a osobie niedoświadczonej ciężko może być rozróżnić fragmenty bezpieczne i te obarczone większym ryzykiem. Jeśli nie czujesz się pewnie, wybierz się na wycieczkę z kimś doświadczonym, lub obierz łatwiejsze i bezpieczniejsze cele wyjścia.
Pamiętajcie, że urzeźbienie terenu to nie jedyny wyznacznik ryzyka, a jeden z aspektów, na który warto zwrócić uwagę, zakładając ślad. Czynników jest wiele, dlatego aby dobrze przygotować się do sezonu podstawą jest zrobienie kursu lawinowego oraz regularne sprawdzanie i powtarzanie swojej wiedzy.
Szkolenia lawinowe Polar Sport Adventures
