Przyroda czy narciarski lunapark. Aktywiści walczą o sokoła w Tatrach
- Wnioskujemy o utworzenie strefy ochrony ostoi wokół gniazda sokoła wędrownego na Nosalu, ponieważ instytucjom powołanym do chronienia polskiej przyrody, bardziej zależy na jej niszczeniu niż zachowaniu dla przyszłych pokoleń – mówi Radosław Ślusarczyk, prezes Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, po tym jak władze Tatrzańskiego Parku Narodowego za przyzwoleniem Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie przygotowują się do budowy stacji narciarskiej, która zniszczy cenną przyrodę Tatr.
Czy TPN jest strażnikiem przyrody w Tatrach, czy inwestorem, budującym stację narciarską? Do niedawna rola Parku była oczywista, tymczasem jakiś czas temu komuś na dyrektorskich stanowiskach zamarzyło się zrobić prezent narciarzom…
Inwestorem stacji narciarskiej na Nosalu zlokalizowanej na terenie parku narodowego są bowiem władze Tatrzańskiego Parku Narodowego. Pod topór przeznaczyły 1,21 ha lasu, w tym prawdopodobnie należący do unikatowego typu siedliska – lasy iliryjskie. Przepustowość kolejki krzesełkowej wynosić ma 1200 osób na godzinę. W okresie zimowym planowane jest grodzenie stoku. Do tego dochodzi hałas armatek śnieżnych, które będą pracować całodobowo nawet przez trzy dni z rzędu. Na Nosalu zaplanowano organizację imprez masowych, w tym np. Pucharu Świata w narciarstwie alpejskim.
To wszystko będzie się dziać w bezpośredniej bliskości gniazda sokołów wędrownych. Czas składania jaj przez te ptaki przypada na marzec, gdy trwa sezon narciarski. Stanowi to zagrożenie dla lęgów tych cennych ptaków. Pomimo potwierdzonego przez ekspertów negatywnego wpływu tej inwestycji na stan ochrony sokoła wędrownego na terenie TPN, 18 września Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie pozytywnie uzgodniła realizację przedsięwzięcia.
- W Tatrzańskim Parku Narodowym gniazdują tylko trzy pary sokoła wędrownego. Jedna z nich na Nosalu. Dlatego złożyliśmy wniosek o utworzenie na tym terenie strefy ochronnej. Powinno to być zadanie dyrekcji Tatrzańskiego Parku Narodowego, ale ta woli inwestować w niszczenie Tatr - czytamy w oświadczeniu Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot.
Co to oznacza dla przyrody?
zagrożenie dla przetrwania sokoła wędrownego w TPN, gniazdującego w pobliżu inwestycji, ponieważ sokoły przystępują do lęgów w marcu, gdy trwa sezon narciarski; Na Nosalu zagrożone jest też stanowisko orła przedniego;
zniszczenie stanowisk roślin w TPNie, w tym roślin objętych ochroną gatunkową i wpisanych na Czerwoną Listę;
dewastacja siedlisk ptaków, w tym 75 gatunków objętych ochroną ścisłą;
niebezpieczeństwo dla 10 gatunków nietoperzy objętych ochroną ścisłą;
teren wokół Nosala to także żerowisko wilków, niedźwiedzi i rysi.
Polskie parki narodowe chronią zaledwie 1% powierzchni kraju. Obszar TPN stanowi promil tego terenu. Zarówno TPN, jak i RDOŚ w Krakowie zgadzają się z pełną świadomością na niszczenie Tatr, ponieważ znają wnioski ekspertyz międzynarodowej grupy specjalistów w zakresie wpływu budowy stacji narciarskiej na tatrzańskie niedźwiedzie i najcenniejsze gatunki ptaków, w tym właśnie sokoła. Te są jednoznaczne – inwestycja torpeduje skuteczność ochrony przyrody Tatr - piszą aktywiści.
Jak dodają, dlatego wnioskują o utworzenie strefy ochronnej dla sokoła wokół Nosala. Ta forma ochrony stosowana jest w innych parkach narodowych w Polsce, m.in. w Bieszczadzkim, Biebrzańskim, Poleskim, Ojcowskim i nie ma żadnych przeciwwskazań, by strefa ochronna powstała również w Tatrzańskim Parku Narodowym.
"Wbrew temu co twierdzi Dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego, a za nim Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Krakowie, to nie stacja narciarska służy interesom ogólnonarodowym a przyroda, która jest dobrem wspólnym wszystkich obywatelek i obywateli. Obowiązkiem parków narodowych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym, a nie o interesy niewielkiej grupy narciarskiego lobby. Żyjemy w czasach postępującej zmiany klimatu, która wiąże się z niedoborem wody oraz śnieżną biedą. Dbałość o przyrodę, to przecież także zapewnienie bezpieczeństwa ludziom, co powinno dla wszystkich być ważniejsze od marnowania cennych zasobów naturalnych (w tym wodnych) dla stworzenia narciarskiego lunaparku" - czytamy w oświadczeniu.
Ekspertyzy naukowe dla tej inwestycji czołowych międzynarodowych ekspertów były miażdżące. Wskazywano jednoznacznie negatywne oddziaływanie na niedźwiedzie, jak również poważne braki i błędy w ocenie oddziaływania tego przedsięwzięcia na środowisko i obszar Natura 2000 PLC120001 „Tatry”. Ekspert ornitolog wykazał także, że inwestycja będzie się wiązała z negatywnym oddziaływaniem na szereg gatunków ptaków. Niestety RDOŚ zlekceważył te opinie.
Warto pamiętać również, że Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody zwróciła już uwagę na problem dużych inwestycji (głównie w infrastrukturę narciarską) na terenie Parku Narodowego TANAP i zagroziła obniżeniem statusu parku narodowego. Po wydaniu decyzji środowiskowej dla przebudowy i rozbudowy stacji narciarskiej w Dolinie Goryczkowej oraz planach budowy stacji na Nosalu, wzrośnie presja na Tatrzański Park Narodowy. W 2022 park ten odwiedziło ponad 4 mln turystów.
