Uwaga na barszcz Sosnowskiego w Bieszczadach!
Nadleśnictwo Baligród ostrzega nas przed toksyczną rośliną, którą znów możemy napotkać podczas wędrówek w Bieszczadach. Wygląda bardzo dostojnie, ale nie dajcie się zwieść pozorom. Nie należy podchodzić do rośliny i na pewno nie należy jej dotykać!
To silnie trująca roślina, która jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia. Może spowodować podrażnienia górnych dróg oddechowych, nudności, wymioty, bóle głowy i zapalenie spojówek. Tym razem przed kontaktem z barszczem Sosnowskiego przestrzegają nas leśnicy z Nadleśnictwa Baligród.
Barszcz Sosnowskiego pochodzi z Kaukazu. To gatunek inwazyjny, który jest niebezpieczny dla ludzi, przyrody i zwierząt — zawiera substancje, które w słoneczną pogodę mogą powodować charakterystyczne oparzenia. Tę roślinę warto niszczyć przed zaowocowaniem, aby nie powstawały kolejne skupiska. Leśnicy podkreślają, że usuwaniem barszczu Sosnowskiego powinny zajmować się wyłącznie osoby, które się na tym znają.
Skąd barszcz Sosnowskiego wziął się w Polsce? Przybył do nas w latach 50. XX w. z obszarów byłego Związku Radzieckiego i właśnie z tego powodu nazywany jest czasem „zemstą Stalina”. Początkowo zaliczano go do roślin pastewnych, ale szybko zorientowano się, że jest toksyczny i zrezygnowano z jego uprawy. Nie oznacza to jednak, że roślina przestała rozprzestrzeniać się po całym kraju. Można go spotkać na łąkach i innych nieogrodzonych terenach.
Dlaczego barszcz Sosnowskiego jest niebezpieczny?
Od barszczu Sosnowskiego należy trzymać się z daleka. Roślina wydziela parzące olejki eteryczne, które uwalniane są w każdej jej części — łodydze, liściach i kwiatach. Olejki zawierają związki kumarynowe, zwane furanokumarynami, które mocno uwrażliwiają skórę na działanie promieni słonecznych.
Porady Głównego Inspektora Sanitarnego
Jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego?
Ten gatunek jest uznawany za jedną z największych roślin zielnych na świecie osiągającą nawet do 3-5 metrów wysokości, a szerokość rozety liściowej do 2 m i grubość łodygi może osiągać nawet do 12 cm. Barszcz Sosnowskiego należy do rodziny baldaszkowatych, przypomina wyglądem koper z charakterystycznymi białymi kwiatami zebranymi w duży baldachim i łodygami pokrytymi purpurowymi plamkami.
Objawy kontaktu z barszczem Sosnowskiego
W soku i w olejkach eterycznych barszczu Sosnowskiego występują substancje toksyczne, które pod wpływem promieniowania słonecznego powodują zmiany skórne przypominające oparzenia (wysypki, zaczerwienienia, opuchlizna, owrzodzenia), a objawy pojawiają się od kilku do kilkunastu godzin po bezpośrednim kontakcie.
Jak ustrzec się przed poparzeniem barszczem Sosnowskiego?
Szczególną ostrożność powinniśmy zachowywać zwłaszcza latem, bo wilgoć i wysoka temperatura powietrza wzmagają toksyczność barszczu. Trzeba unikać nie tylko bezpośredniego zetknięcia skóry z rośliną, ale i starać się nie przebywać w pobliżu miejsca, gdzie rośnie: wspomniane już olejki mają zdolność unoszenia się w powietrzu nawet na odległość kilkunastu metrów.
Zalecenia GIS:
- nie wolno dotykać i zrywać roślin przy użyciu gołych rąk,
- przebywając w bliskości barszczu Sosnowskiego, należy chronić skórę i drogi oddechowe przed promieniowaniem UV (okulary i kremy z filtrem, odzież z nienasiąkliwych tworzyw sztucznych zakrywającą skórę, maski ochronne),
- pamiętać, że skóra dzieci jest bardziej wrażliwa na toksyczne działanie soku barszczu,
- nie należy przebywać w pobliżu barszczu Sosnowskiego ze względu na lotne olejki eteryczne emitowane do otoczenia, które mogą osadzać się na skórze.
Co zrobić, kiedy wystąpi poparzenie?
- w jak najkrótszym czasie przemyć skórę letnią wodą z mydłem, aby usunąć z powierzchni skóry sok rośliny. Zaleca się też umyć wszystkie przedmioty i uprać odzież, która miała kontakt z barszczem,
- jeżeli pojawiły się pęcherze surowicze, ale nie doszło do ich rozerwania, można zastosować miejscowo maści (kremy) kortykosteriodowe,
- w przypadku kontaktu oczu z rośliną należy je przemyć dokładnie wodą, chronić przed światłem i skonsultować z okulistą,
- nie dotykać zmienionych miejsc na skórze, stosować na nie chłodne okłady z lodu, a dobór środków farmakologicznych skonsultować z lekarzem,
- w przypadku silnego poparzenia i występujących problemów oddechowych wezwać pogotowie ratunkowe, niezależnie od stopnia nasilenia objawów – należy unikać ekspozycji na światło słoneczne (nawet w przypadku braku objawów przynajmniej przez 48 godzin).
Każde nowe stanowisko barszczu Sosnowskiego należy zgłosić do bazy stanowisk kaukaskich barszczy w Polsce: http://mapa.barszcz.edu.pl/
Źródło: Nadleśnictwo Baligród, GIS
